TEZ HAZIRLARKEN BILINMESI GEREKENLER - 3

Bilimsel Araştırma

Bilimsel araştırma, bir araştırmacının bir problemi ele alarak açıkça belirtilmiş sonuçlar üretmesinin yoludur, raporudur. Her rapor, raporu hazırlayanın veya bir başkasının önceden yapmış olduğu araştırmalara dayandırılmıştır. Bütün bu çalışmada da yapılacak şey seçilen konuyu araştırmak ve bulguları kaleme almaktır. Araştırmacı başka araştırmacıların topladığı bilgileri gerektiği gibi kullanmayı bilmelidir.
Bilimsel araştırma, insanın algıladığı olgular hakkında sahip olduğu bilgisini artırmak ve yaşam kalitesini yükseltmek için gerekli olan süreç ve teknolojileri geliştirebilmek için gerçekleştirdiği bilgi üretim etkinlikleridir. Bilimsel araştırmalarda bilgi üretmek için bilimsel araştırma yöntemleri kullanılır.

Bilimsel araştırma bir çok yöntem ile gerçekleştirilebilir. Bu yöntemler içinde yer aldıkları ontolojik, epistemolojik ve metodolojik paradigmalara göre çeşitli veri toplama, veri çözümleme ve veri değerlendirme sistemlerine sahiptirler. Bu sistemler bilgi felsefesi tartışmaları sonucunda zamanla oluşmuş sistemlerdir. Üretilen bilgi kendisini üreten sistemin dahil olduğu paradigma ile birlikte anılır.
Bilim ve araştırma insanın mutlak mücadelesinde hayatta kalmak, hayatını idame ettirmek temel ihtiyaç malzemelerini almak gibi önemli faktörlere aracılık eder. Bilim insandaki düşünce yeteneğini geliştirir, araştırma ise bilinmeyenleri ve keşfedilmemişleri ortaya çıkartarak bilgiyi bilim kümesine ekler ve bilimin ilerlemesine vasıta olur. Geçerliliği kabul edilmiş sistemli bilgiler bütünü bilimi tanımlamaktaki temel yaklaşımdır.(1)
Bilimsel araştırma ile üretilen bilgi yayınlanmadan bilimsel sayılmaz. Dolayısıyla bilimsel araştırma bilimsel araştırma yöntemi kavramı ile sıkı sıkıya bağlı olduğu kadar bilimsel yazım, bilimsel topluluk, meslektaş değerlendirmesi ve bilimsel yayın kavramları ile de sıkı sıkya bağlıdır. Bilimsel olarak nitelenmeyen bir yayındaki bilgi bilimsel bilgi olarak değerlendirilmez. Bilimsel yayınları diğer yayınlardan ayıran ise bu yayınlardaki bilginin “bilimsel yazım kuralları” ile belgelendirilip ilgili “bilimsel topluluk” tarafından “meslektaş değerlendirmesi”ne tabi tutulmuş olmasıdır.
Bilimsel yazım, bilgilerin standart bir dille belgelendirilmesini garanti altına almak için bağımsız kurullarca oluşturulan ayrıntılı yazım kurallarına göre yazma biçimidir. Bir bilim dalındaki tüm bilginlerin oluşturduğu topluluğa bilimsel topluluk denir ve bu topluluk yayınları meslektaş değerlendirmesi denen objektif bir değerlendirme sürecinden geçirerek yayındaki bilginin azami surette “hakiki” olmasını sağlamaya çalışır.
Bilimsel araştırma hiç bitmeyen bir süreçtir. Üretilen bilgi hep yeni soru ve sorunları da beraberinde getirir. Dolayısıyla bilimsel topluluk hiç bitmeyen bir süreçte araştırmalarına devam ederek insanlığı bilgi dağarcığını genişletir. Bu süreç yeni bilgi üretim süreci olduğu kadar aynı zamanda yeni bilim adamı yetiştirme sürecinin de bir parçasıdır. Böylece bilimsel araştırma bilimsel topluluğun devamını da sağlar.(2)

Araştırmanın Nitelikleri

Araştırmanın nitelikleri üzerinde durulması onu daha iyi anlamayı sağlayacaktır. Karamsar araştırmanın temel niteliklerinden bazılarını şöyle sıralamıştır:
  1. Araştırma, literatürde (alan yazında) bulunmayan “yeni bilgi” toplar. Bu yeni bilginin türü ve düzeyi, bireyin bilmediği bir konuda aydınlanmasından, en üst düzeyde, bilime katkı anlamına gelen yeni kuramların bulunmasına varan ölçüde değişebilir.
  2. Araştırma, problem çözmeye yönelik, yansız ve sistemli bir süreçtir. Bir şeyi empoze etmeyi değil, onu tanımlamayı, sınamayı amaçlar.
  3. Araştırma, bir uzmanlık işidir; araştırma yöntem ve tekniklerinde yetişmişliği gerektirir.
  4. Araştırma ile, araştırmacının yada bir başkasının istediği değil, olası tüm eleştiriler karşısında dayanıklı (yıkılmayacak) bir sonuca varmak amaçlanır.
  5. Araştırmada, olabildiğince, sayılarla ifade edilebilen veriler toplanır ve sonuçlar da sayılarla ifade edilmeye çalışılır.
  6. Araştırmanın dayanakları, kişisel kanılar, beğeniler değil, ortak ölçütlere göre herkesçe gözlenebilir ve böylece de sınanabilir (yanlışlanabilir) verilerdir.
  7. Araştırma yorumsuz olmaz. Toplanan veriler belirli bir sistem bütünlüğünde yorumlanmadan, kendi başlarına, probleme çözüm getirmezler. Yorum ise, temelde, öznel bir süreçtir.
  8. Araştırma, başkalarınca da tekrarlanabilir niteliktedir. Süreçleri bellidir ve bir başkasına tanıtılabilir.
  9. Araştırma, öteki araştırmacı ve bilim adamları için de bir anlam taşır.
  10. Araştırma, önemli tüm süreç ve sonuçları ile rapor edilen bir çalışma bütünüdür.

Araştırma Çeşitleri

Araştırma yöntemlerini isimlendirme ve gruplama da bir standart yoktur. Değişik kaynaklarda, değişik isim ve sınıflamalar vardır. Bunlar birbirlerine zıt değildirler. Araştırmaları, yere göre laboratuvar ve saha araştırmaları; seviyesine göre temel (kuramsal) ve uygulamalı araştırmalar; amaç ve yöntemlerine göre deneysel, tarihi ve betimleme ya da karşılaştırma, sosyometrik, survey (tarama), bireysel, korelasyon, gelişim, klinik ve değerlendirme araştırmaları şeklinde isimlendirenler ve gruplandıranlar vardır. Kaptan’a göre gerçekte herhangi bir araştırma yönteminde, değişik tiplere ait özelliklerden birçoklarına rastlanmaktadır. Genellikle bir laboratuvar yöntemi olan deneysel araştırmada hem betimlemelere, hem korelasyonlara, hem de değerlendirmelere yer verildiğini görmek mümkündür.(3)
  • Amaç
  • Tanımlayıcı
  • Nedensellik İlişkilerini Araştırıcı
  • Kesitsel
  • Zaman
  • Geçmişe Yönelik
  • Dönemsel
  • Geleceğe Yönelik
  • Kuramsal (Temel)
  • Teknik
  • Deneysel
  • Aksiyon
  • Uygulamalı AR-GE
  • Tarama (Survey)
  • Alan
  • Kayıt araştırmaları
  • Veri Anket Yöntemi
  • Deneysel Araştırma
  • Gözlem
  • Kitaplık Araştırması
  • Laboratuvar
  • Yer
  • Saha
  • Dipnotlar:
(1)Mine Arlı ve M. Hamil Nazik, Bilimsel Araştırmaya Giriş, Ankara:2001, s117
(2)http://tr.wikipedia.org/wiki/Bilimsel_araştırma
(3)Kaptan, S. (1973). Bilimsel araştırma teknikleri. Ankara: Rehber Yayınevi

Yorumlar

  1. Bu dönem tez yazacağım, yazıyı pür dikkat okudum ama açıp açıp okuyacağım için 1,2 ve bu 3'ü sık kullanılanlara ekledim. Teşekkürler.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Allah kolaylık ve sabır versin :) seri 15 bölümden oluşacak, o yüzden takip etmeye devam et bence. İlerleyen bölümlerde kaynak nasıl gösterilir, dipnot nasıl yazılır vs gibi daha önemli bilgiler olacak.
      Başarılı ve eğlenceli bir tez süreci geçirmen dileğiyle

      Sil

Yorum Gönder

Okuduklarınızla ilgili düşüncelerinizi benimle paylaşarak kendimi geliştirmeme katkıda bulunursanız sevinirim.
Ayrıca iletişim ve sosyal medya hesaplarınızı yoruma eklemeyi unutmayın.
Sevgiler
Mavi'nin Güncesi

REKLAM

Popüler Yayınlar