TEZ HAZIRLARKEN BİLİNMESİ GEREKENLER - 11

Yazışma Yöntemiyle Veri Elde Etme

Yazışma yöntemi ile veri toplama ya bir konu hakkında mektupla bilgi isteme ya da konuya ilişkin hazırlanan soru kâğıdını gönderip, işlenerek geri yollanmasını sağlamak şeklinde olur. Geçmiş yıllarda yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir. Ancak gelişen teknoloji ile etkinliğini kaybetmiştir. Bu türün en önemli özelliği, görüşmecinin bulunmamasıdır. Sorulan sorulara cevap vermek ve anket formunu geri postalamak cevaplayıcıya düştüğünden, oluşturulacak işbirliği ve cevaplamadaki olumlu ilgilenim başarıyı doğrudan etkileyebilecektir.
Yazışmanın başarılı olmasında ilk koşul uygun soruların hazırlanmasıdır. Çünkü araştırmacı ile kaynak kişi arasındaki tek iletişim aracı sorulardır.
Yazışma yöntemindeki soruların özellikleri:
  • Sorular net ve anlaşılır olmalıdır. (Her türlü yanlış anlamayı önleyecek nitelikte olmalıdır.)
  • Sorular mümkün olduğunca kapalı uçlu olmalıdır.
Kapalı uçlu soru sormanın üç önemli yararı vardır:
  • Cevaplamada istenen bakış açısına davet etmesi
  • Araştırmacıya değerlendirme kolaylığı vermesi
  • Kişi için cevaplama kolaylığı sağlaması
Kapalı uçlu sorularda dikkat edilmesi gereken hususlar;
  • Cevap seçeneklerinin değişkenin genel özellikleri ve sınırları dikkate alınarak belirlenmesidir. Çünkü olası tüm seçenekleri içermeyen kapalı uçlu sorular araştırma sonucunda beklenmeyen durumlarla karşılaşmamıza neden olabilir.
  • Anket sorusu her şeyi ifade eder olmalıdır. Cevaplayanın soruları cevaplayabilmek için ihtiyacı olan tüm bilgiyi içermelidir.

Yazışma Araçları

1) Sunuş(Açıklama) Mektubu
Sunuş mektubu, soru kağıdının hangi araştırma için ve hangi amaçla hazırlanmış olduğunu ve kişiden neler beklediğini belirterek, kişiye, soru kağıdını cevaplamadan önce bir ön bilgi verir. Sunuş mektubunun özellikleri aşağıdaki gibi sıralanabilir:
  • Sunuş mektubu mümkün ise kişiye hitap etmeli, pozisyonu ve ismi bulunmalıdır.
  • Sunuş mektubu olabildiğince kısa olmalı ve çalışmanın yararlarını açıklamalıdır.
  • Cevaplayıcıların dikkatli ve sistemli biçimde seçilmiş olduğu vurgulanarak anket formunu doldurmanın önemi açıklanmalıdır.
  • Cevapların gizli tutulacağı ve cevaplayanların isimlerinin açıklanmayacağı, yalnızca ortak bir formda raporlanacağı vurgulanmalıdır.
  • Kesin bir geri gönderme tarihinin belirtilmesi olumlu etki yapabilecektir.
  • Anket uygulanmasının önemini ve güvenilirliğini arttırmak için kimin destek verdiğinin belirtilmesi gereklidir.
  • İstendiği takdirde, sonuçların gönderilebileceği belirtilmelidir.
  • Her sunuş mektubu, göndericinin kendi el imzasını taşımalıdır.
  • Varsa parasal ve parasal olmayan teşviklerin ne olabileceği açıkça vurgulanmalıdır. Örneğin; sinema bileti, çekiliş bileti vb.
2) Form ve Yönerge
Form, anketin anlaşılabilirliğini arttıran, kaynak kişiye, kendisinden beklenenleri açık seçik bildiren, biçim ve içerik çalışmalarıdır. İyi bir yazışma aracı, titiz bir çalışma ürünü olduğunu her hali ile belli edebilmelidir.
  • Anket formu şu özellikleri içermelidir:
  • Göze hoş görünür olmalı, temiz ve düzenli olmalı, ayrıca sorular kolayca okunup izlenebilmeli.
  • Soruların cevaplandırmasını kolaylaştırmalı.
  • Veri işleme sistemlerinden yararlanmaya karşı hazırlık içermeli.
  • Gerektiğinde kullanılmak üzere, ek açıklamalar için uygun boşluklar bırakılmalı.
Yönerge, anketteki soruların nasıl cevaplandırılacağını belirten açıklamalardır. Yönerge, anketin başlık sayfasından hemen sonra ve sorulardan önce yer alır. Yönergede, soru türleri belirtilerek, her birinin nasıl cevaplandırılacağı, her cevabın hangi anlama geleceği, örneklerle açıklanmalıdır.
İyi bir form ve uygun bir yönerge, anketin, istenen biçimde doldurulmasına yeterli olmalıdır. Kaynak kişi, bu aşamada, araştırmacının ek açıklamalarından yoksundur. Bu gerçek unutulmamalıdır. Ayrıca araştırmacı, anketi, “yazdıklarının aksi yorumundan kendisinin sorumlu olduğunu” bilerek hazırlamalıdır.

Telefon Aracılığıyla Veri Elde Etme

Telefon aracılığıyla veri toplama, bir anket hazırlandıktan sonra, kaynak kişinin telefonla aranarak anket sorularının kişiye sorulmasına dayanan veri toplama biçimidir. Masrafının az ve süratli yapılabilmesinden dolayı, günümüzde popülerliği gittikçe artan bir veri toplama yöntemi olarak karşımıza çıkmaktadır.
work.chron.com
Foto: www.work.chron.com
Kamuoyu yoklamalarında, seçim öncesi eğilimlerini saptamada, birden ortaya çıkan durumlarda birkaç saat içinde, ilk haberleri ve kaba sonuçları alabilecek biçimde telefonda anket yapılabilmektedir.
Eğer bu veri toplama yöntemi resmi bir kurum tarafından yapılıyorsa, bu kurum merkez ara birimleri oluşturabilir, özel arama istasyonları kurulur ve anket çalışması bu istasyonlardan yürütülür. Bu istasyonlara çeşitli dinleme ve kayıt cihazları yerleştirilebilir. Anketi analiz aşamasında anlaşılmayan bölüm ya da bölümler, bu cihazlar sayesinde tekrar kontrol edilebilmektedir. Yalnız kaynak kişiye bu yapıdan yani istasyon ve kayıt cihazlarının varlığından söz etmek gerekir. Böylece karşıdaki kişinin güveninin kazanılması amaçlanır.
Telefon Görüşmesi Sırasında Anketörün Yapması Gerekenler:
  • Anketör kendisini kibar bir dille tanıtmalı.
  • Anketi yaptıran kişi, kurum ya da şirket hakkında bilgi verilmeli.
  • Bu görüşmenin niçin yapıldığı ve kaynak kişiden hangi konularda bilgi isteneceği hakkında bir konuşma yapılmalı.
  • Araştırmanın gizliliğini, katılımın gönüllü olduğunu, görüşmenin yaklaşık süresini ve görüşme sırasında kaynak kişinin istediği zaman soru sorabileceği belirtilmeli.
  • Yapılan araştırmaya katılmanın önemi vurgulanmalı.
  • Daha sonra kaynak kişiden izin isteyip soru sormaya başlanmalı.

Internet Üzerinden Veri Elde Etme

Çağımızın buluşu olarak nitelendirebileceğimiz “internet” artık araştırma yapmak amacıyla da kullanılmaya başlanmıştır. Özellikle son dönemlerde internet üzerinden yapılan anket sayısında müthiş bir artış görülmektedir. Bu anketler, şirketlerin ya da kurumların kendi personellerine yaptıkları anketler olabildiği gibi tüm insanların oy kullanabildiği anketler şeklinde de ortaya çıkmıştır.

CAPI (Computer Asisted Personel Interviewing) Tekniğiyle Veri Elde Etme

CAPI, bilgisayar yardımıyla yapılan anket anlamına gelmektedir. Bu yöntem internet yöntemiyle karıştırılmamalıdır. Bu yöntemde, anket formu tablet bilgisayarlar üzerinde kullanılabilen bir yazılım sayesinde veri giriş programı haline getirilerek verilerin derlenmesi sağlanır.
Bu yöntemde kullanılan tek ürün tablet bilgisayarlardır. Birkaç tuş ve bir kalemden oluşur. Bu kalemle ekrana yazı yazılabilir. Kalemsiz türleri de vardır.
Günümüzde CAPI tekniğiyle veri toplamanın en güzel örneğini TBMM’de görmekteyiz. Öyle ki, elektronik oylamalar bu bilgisayarlar sayesinde çok hızlı ve etkili olarak yapılabilmektedir. Bir diğer örnek olarak “Kim 500 milyar ister?” adlı yarışmada yarışmacı “Seyirciye sorma joker hakkı”nı kullandığında, stüdyoda bulunan seyirciler bu bilgisayarlar yardımıyla istenen sorunun seçeneğini o anda işaretler ve tüm sonuçlar 10 saniye sonunda ekrana yansıtılır. Bunun gibi pek çok bilgi yarışmasında bu yöntem kullanılmaktadır.

Yorumlar

REKLAM

Popüler Yayınlar